Oedeemfysiotherapie

Oedeem is een vochtopeenhoping in een deel van het lichaam. Dit uit zich in een gevoel van spanning of stuwing van de huid, een pijnlijk of tintelend gevoel en toename van de omvang van het lichaamsdeel.
De vochtopeenhoping komt door een onvoldoende functionerend of een defect lymfesysteem. Dit kan zijn door een operatie waarbij er lymfeklieren zijn weggenomen of door bestraling. Dit wordt secundair oedeem genoemd.
Ook kan het defect aangeboren zijn; dan wordt het primair oedeem genoemd.

Door middel van het aanleggen van bandages wordt van buitenaf een continue druk aangebracht, die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. De bandages worden aangelegd als er nog geen stabiele situatie in de waterhuishouding is bereikt. Wanneer de omvang van de arm of het been stabiel is, kan een therapeutische elastische kous worden aangemeten. Ook kan er gebruik gemaakt worden van compressietherapie met behulp van de lymfapress.

Oefentherapie

Een belangrijk component van de afvoer is de "spierpomp". Tijdens het aanspannen van de spieren (vooral in de benen) worden de aders en lymfebanen even dicht gedrukt en worden het bloed en lymfe omhoog gestuwd. Doordat in de aders en lymfebanen klepjes aanwezig zijn, kan het bloed en vocht alleen maar naar boven richting het hart gaan.

Manuele lymfedrainage

Manuele lymfedrainage is een specifieke massagetechniek die gericht is op verhoging van de transportcapaciteit van het lymfestelsel. Door gebruik te maken van bepaalde handgrepen kan het vocht verplaatst worden naar gebieden in het lichaam waar het lymfesysteem nog intact is zodat het daar vandaan in de circulatie kan worden opgenomen. Ook zijn er specifieke handgrepen om fibrotische verhardingen in het weefsel los te maken.

Lymfetaping

In bepaalde situaties kan van deze nieuwe behandelingstechniek gebruik gemaakt worden.

Voor wie is oedeemfysiotherapie bedoeld?

Veel vochtopeenhopingen in een deel van het lichaam kunnen door de oedeemfysiotherapeut behandeld worden.Hierbij kunt u denken aan:

• veneus oedeem (bij slechte bloedvaten)
• lymfoedeem agv verwijderen lymfeklieren bijvoorbeeld na borstkanker of prostaatkanker
• reumatisch oedeem
• traumatisch oedeem
• na radiotherapie
• lipoedeem (een ophoping van vet en vocht in het weefsel)
• oedeem t.g.v. falen van inwendige organen (bijv. nieren, hart, longen, lever)
• oedeem t.g.v. medicatie

Opleiding

Oedeemfysiotherapeuten hebben na de basisopleiding fysiotherapie (HBO) een post HBO opleiding oedeemfysiotherapie gevolgd.